اگر بانکداری بخواهد در شرایط کنونی و دنیای امروز توسعه پیدا کند باید حتما از تکنولوژی روز که جز لاینفک آن بانکداری الکترونیک است بهره مند شود. نه تنها برای توسعه بانکداری الکترونیک بلکه اگر نظام بانکی بخواهد در دنیای پیشرفته امروز، چه در ایران و چه در کشور های دیگر زنده بماند، ادامه فعالیت بدهد و همان فعالیت های جاری خود را حفظ کند نا چار است که این کار را انجام دهد و به سمت بانکداری الکترونیک حرکت کند.
در دنیای امروزنمی توان تصور کرد که بانک داری غیر الکترونیکی وجود خارجی داشته باشد. بانک های ایران نیز خوشبختانه در رابطه با بانکداری الکترونیکی فعالیت های خود را در این چند ساله گذشته آغاز کردند که امروزه آثار آن را می بینیم.
بانک های ایران حرکت های خیلی خوبی انجام دادند و آنچه امروز ما شاهد آن هستیم که بانک ها دارند انجام می دهند نسبت به فعالیتی که در گذشته انجام می دادند به لحاظ خدمات بانک داری الکترونیکی، سرویس هایی که به صورت آن لاین یا به صورت ارتباطات اینترنتی انجام می دهند، نسبت به چند سال گذشته بسیار رضایت بخش است. اما آنچه که امروزه در بانکداری ما در جریان است نسبت به بانکداری الکترونیکی که در دنیا ی امروز نیاز و رایج محسوب می شود، هنوز فاصله دارد.
بانکداری الکترونیکی در ایران نسبت به آنچه که در یکی دو سال سال گذشته بوده است حتما خیلی پیشرفت کرده است ، اما نسبت به آنچه که امروز می تواند باشد و در دنیا دارد تجربه می شود و مردم از آن بهره می گیرند فاصله دارد.
باید باسرعت خیلی بیشتر حرکت بکنبم تا این فاصله موجود کم تر شود و خوشبختانه بانک های ایران با سرعت زیادی برای کم کردن این فاصله در حال حرکت هستند. امروز بانک های ایران، برای مردم دبیت کارت تولید کردند که حدود 35 میلیون کارت تولید شده است و در دست مردم است.
یک قدم اصلاحی بانک مرکزی برای سال آینده این است که این کارت ها از حالت دبیت به کارت های اعتباری تبدیل شود. منظور از کارت های اعتباری این است که مصرف کنندگان بتواند مصرف کنند و بعدا هزینه مصرفی را بپردازد.
اما دبیت کارت همانند کارت های تلفن است که تا پول در آن نباشد نمی توان از آن استفاده کرد. به عبارت دیگردبیت کارت همانند سیم کارت های اعتباری است که باید ابتدا پول آن را پرداخت شود و بعد مصرف کرد اما کارت های اعتباری همانند سیم کارت های دائمی است که می توان از آن مصرف کرد و چند ماه بعد از مصرف پول آن را پرداخت کرد.
این یکی از قدم های جدی است که بانک مرکزی آن را پیگیری می کند. از طرف دیگریکی از قدم هایی که باید برداشته شود این است که انتقال وجوه میان بانک ها باید به سرعت انجام شود. همچنین دیگر خدمات الکترونیکی وجود دارد که بانک ها باید به آن مجهز شوند که البته این کار یک مقداری نیاز به ابزار ارتباطی و زیر بنایی دارد تا بتواند به خوبی هر چه بیشتر انجام شود.
آئین نامه ای برای مجهز کردن بانک ها برای ارائه خدمات الکترونیکی و موظف کردن آنها برای ارائه این خدمات تنظیم شده است که این آئین نامه مراحل نهایی خود را می گذراند. گمان می کنم در حال حاضر ویرایش نهایی آئین نامه تدوین شده برای مجهز کردن بانک ها به ارائه خدمات الکترونیکی تمام شده است و امیدوارم در روز های اول سال آینده از آن استفاده کنیم.
* دکتر طهماسب مظاهری رییس کل بانک مرکزی ایران است
